Dość ważnym układem umożliwiającym pracę silnika spalinowego jest układ chłodzenia. Mimo, że jego budowa nie jest skomplikowana, swoje zadanie – chłodzenie silnika – spełnia z łatwością. Wielkość układu chłodzącego jest zależna od wielkości silnika. W dużych silnikach układy chłodzenia mają naprawdę dużą pojemność.
Bezpośredni układ chłodzenia
Bezpośredni układ chłodzenia to układ, w którym
silnik chłodzony jest za pomocą „owiewającego” go powietrza. Możemy rozróżnić dwa typy układów bezpośrednich:
-
naturalny- to taki układ, w którym przepływ powietrza wymuszony jest pędem pojazdu np. w motocyklach chłodzonych powietrzem.
-
wymuszony - w układzie tym pęd powietrza wymuszony jest działaniem wentylatora, dzięki czemu silnik może być chłodzony wtedy, kiedy to konieczne, a nie tylko podczas jazdy.
Niezależnie od wybranego rozwiązania silniki chłodzone w sposób bezpośredni mają na swoim kadłubie specjalne użebrowanie, dzięki któremu chłodzenie jest bardziej efektywne.
Zaletami chłodzenia bezpośredniego jest praktycznie brak obsługi układu chłodzenia oraz duża niezawodność. Jednak silniki chłodzone w ten sposób pracują głośniej od silników chłodzonych pośrednio.
Pośredni układ chłodzenia
Fragment chłodnicy
W pośrednim układzie chłodzenia
silnik chłodzony jest za pomocą cieczy chłodzącej, która chłodzona jest podczas jazdy samochodu w wymienniku temperatury (chłodnica).
Budowa i zasada działania
Układ chłodzenia pośredniego składa się z
chłodnicy, przewodów łączących układ, termostatu, nagrzewnicy, czujników temperatury, pompy wymuszającej obieg cieczy, zbiornika wyrównawczego oraz wentylatora. W układzie tym znajduje się
ciecz chłodząca. Konstrukcja bloku silnika uwzględnia natomiast miejsca, przez które ta ciecz przepływa.
W układzie chłodzenia wyróżnić można
obiegi mały i duży. Korzystając z małego obiegu napędzana prze pompę ciecz krąży tylko w kadłubie silnika. Dzieje się tak aż do chwili osiągnięcia przez ciecz odpowiedniej temperatury. W chwili nagrzania się cieczy w małym obiegu następuje otwarcie termostatu, a tym samym ciecz chłodząca zaczyna krążyć w dużym obiegu, czyli przepływać przez chłodnicę. Ciecz przepływając przez chłodnicę jest chłodzona przez pęd powietrza jaki występuje podczas poruszania się samochodu. Kiedy jednak układ osiągnie temperaturę ok.
98 stopni C włączony zostaje wentylator, który wymusza dodatkowy przepływ powietrza przez chłodnice.
Za pomocą umieszczonej w układzie chłodzenia nagrzewnicy ogrzewane jest również powietrze służące do ogrzewania kabiny pasażerskiej.
Obsługa i niedomagania
Obsługa układu chłodzenia pośredniego sprowadza się głównie do
wymiany płynu chłodzącego. Należy jednak pamiętać aby wykonywać tę czynność co 2, 3 lata. Ciecz chłodząca traci bowiem swoje właściwości po upływie takiego właśnie czasu. Wyeksploatowana ciecz chłodząca może również zamarzać w niskich temperaturach
W układzie pośrednim niestety częściej występują jednak usterki. Są to głównie
wycieki cieczy spowodowane nieszczelnościami układu. Naprawa układu chłodzenia w większości przypadków sprowadza się głównie do wymiany uszkodzonych elementów na nowe. Oczywiście dopuszcza się np. lutowanie uszkodzonej chłodnicy bądź regenerację pompy cieczy chłodzącej jednak często (przynajmniej w przypadku pompy) są to zabiegi nieopłacalne.
